



زندگی در دنیایی که بیشمار محرک با پاداش و دوپامین بالا وجود دارد، ما را معتاد و آسیبپذیر کرده است. از پیامک و فضای مجازی گرفته تا خرید، بازی، قمار و انواع مواد مخدر، همه با ما کاری میکنند که به سطح بالایی از دوپامین عادت کنیم و پایینتر از آن را تاب نیاوریم. تلفن همراه بهتنهایی دوپامین دیجیتال را در بیستوچهار ساعتِ روز و هفت روز هفته به ما منتقل میکند. کتاب کنترل دوپامین (Dopamine Nation) اثر آنا لمکی (Anna Lembke) درمورد درد و لذت و تعادل بین این دو صحبت میکند. اکنون بیش از هر زمان دیگری یافتن تعادل بین این دو در زندگیمان احساس میشود. کتاب کنترل دوپامین براساس یافتههای علم پزشکی و علم اعصاب توضیح میدهد که چرا دنبال کردن بیوقفهی لذت منجر به درد میشود. آنا لمکی با روایت تجربیات واقعی بیماران معتادش مفاهیم پیچیدهی علوم اعصاب را قابلفهم و گیرا میسازد. داستانهای آنها از رنج و رستگاری ما را به کنترل مصرف دوپامین و تغییر زندگیمان امیدوار میکند. این اثر با بهرهگیری از یافتههای علومِ اعصابِ پاداش به ایجاد تعادل بهتر بین درد و لذت و داشتن زندگی سالمتر کمک میکند. اما باید بدانیم علوم اعصاب برای رسیدن به این منظور کافی نیست. خواندن زندگی افراد معتاد میتواند عامل مؤثری در غلبهی ما بر مصرف بیشازحد و اجبارگونه باشد هرچه دوپامین ایجادشده در مسیر پاداش مغز بیشتر باشد، آن تجربه اعتیادآورتر است. لذت و درد در یک مکان ثابت از مغز پردازش میشوند. درواقع این دو حس مانند دو کفهی ترازو عمل میکنند. همهی ما رفتارهایی انجام میدهیم که در ابتدا بسیار خواهان آن هستیم؛ مثل خوردن تکهی دوم شکلات، تماشای یک قسمتِ دیگر از سریال محبوبمان، افراط در خرید، خواندنِ توییتها و پستها. درست لحظهی بعد از زیادهروی درد و پشیمانی را در خود حس میکنیم. در این لحظه است که راهکارهای عملی کتاب کنترل دوپامین به دادمان میرسد. این کتاب در سه بخشِ تعقیب لذت، مقید ساختن خود و تعقیب درد راز یافتن تعادل را فاش میکند. آنا لمکی در این کتاب به ما میآموزد که تعقیب بیرویهی لذت منجر به ایجاد درد میشود. اولین قدم برای بهبودی پرهیز است. ما باید بدانیم چه زمانی از چه چیزی خودداری کنیم. خودتحریمی فضایی حقیقی و فراشناختی بین میل و مصرف ایجاد میکند که یک ضرورت مدرن در دنیای مملو از دوپامین ماست.
