اوریگامی چیست و چه فوائدی بر رشد خلاقیت کودکان دارد؟
اگر به دنبال یک سرگرمی بسیار ارزان و در عین حال فوق العاده سرگرم کننده برای خود یا کودکتان میگردید به احتمال زیاد نمیدانید که اوریگامی چیست و از فوائد آن بر رشد خلاقیت کودکان بی خبرید. کودک شما برای ساخت اوریگامی به جز خلاقیت ذهن و دستانش نیاز به هیچ وسیلهی دیگری ندارد، به همین سبب است که اوریگامیها را یکی از بهترین وسایل برای رشد مهارت دست ورزی و خلاقیت کودک میدانند. تنها کافیست یک نمونه اولیه از اوریگامی را به کودکتان بیاموزید تا او ساعتها در دنیای مهیج آنها غرق شود. جالب است بدانید در حل حاضر ساخت اوریگامی به صورت یک رشته تخصصی درآمده و کارگاههای بسیاری برای آموزش ساخت آن برگزار میشود. حال که از زیبایی اوریگامیها گفتیم بهتر است از پیام یا هدفی که اوریگامی در وهله اولیه ساخت خود داشته هم برایتان بگوئیم. داستان چگونگی جهانی شدن این هنر به یکی از قربانیان بمباران اتمی هیروشیما و امیدی که این سازههای کوچک در دل او انداخته بود باز میگردد. اگر به دنبال افزودن چاشنی جذابیت به لحظات خود هستید تا انتهای متن با ما همراه شوید تا علاوه بر خواندن تاریخچه تاثیرگذار اوریگامی با آموزش ساخت آن، به دنیای جذاب این نیم وجبیهای خواستنی ورود یابید.
اوریگامی چیست؟
اوریگامی از ترکیب دو کلمه (اُری) یعنی با اندیشه تا دادن و (کامی) به معنی کاغذ ساخته شده است. با این اوصاف اوریگامی را هنری میشناسند که با استفاده از آن و با کمک تا کردن کاغذ یا حتی صفحات پلاستیکی و فلزی میتوان به سازههایی با اشکال گوناگون دست یافت. این اشکال میتوانند با الهام از حیوانات، پرندگان، خزندگان، وسایل بازی یا حتی اشکال هندسی ساخته شوند، کما اینکه یکی از پرطرفدارترین اوریگامیها در حال حاضر اوریگامی قلب، اوریگامی حیوانات و اوریگامی گل میباشد. این سرگرمی جذاب پذیرای مخاطبان بسیاری از استاد دانشگاه گرفته تا کودک پیش دبستانی است، پس میتوانید بدون نگاه به سن و بی هیچ شرط خاصی با خلق سازههای جدید به دنیای اوریگامیها بپیوندید. اوریگامی مدرن در چند سال اخیر یعنی از سال ۱۹۵۰ میلادی با انتشار سری کتابهایی از یوشیزاوا (Akira Yoshizava) که از اساتید ساخت اوریگامی از ژاپن بوده به دوره اوج و رنسانس خود پا گذاشته است. این هنر تا جایی پیش رفت که امروزه میتوان رد پای آن را در علم و صنعت کشورهای گوناگون یافت. آنچه در خصوص اوریگامی ها برای من به شخصه از جذابیت ویژهای برخوردار بود مرور تاریخچه این هنر ساده و بی آلایش بود، که نقشی تاثیرگذار در زندگی و ایجاد بارقههای امید برای بیماران ناامید از بهبودی و درمان داشته است. در ادامه با هم نگاهی به این تاریخچه گیرا و جذاب خواهیم داشت.
تاریخچه اوریگامی
در نگاه به تاریخچه پیدایش هنر اوریگامی در نزد اقوام گوناگون در ابتدا با نام چینی تبارها و فردی با نام تسایی لون وزیر کشاورزی چین برخورد خواهید کرد. اولین اوریگامی به دستان او ساخته و پس از آن با همه گیر شدن استفاده از کاغذ در میان اقشار گوناگون، هنر تا دادن کاغذ در این کشور همه گیر شد. اما به نظر میرسد این ژاپن بود که اوریگامی را به بلوغ رساند و با دادن پیامی به انحناهای کاغذ آنرا به عنوان سمبلی از صلح در آورد. پس از ژاپن رفته رفته اروپاییها هم به این هنر روی آورده و با عجین ساختن آن با علم مدرن و در سایه حمایت دانشگاههایی بزرگی همچون کمبریج انگلستان و ام.آی.تی آمریکا، انجمنهایی در حمایت از این هنر تشکیل دادند.
در مرور تاریخچه اوریگامی آنچه بر سر این هنر در ژاپن گذشته به نظر خواندنیتر میآید. هرگاه یک اوریگامی را دیدید که به شکل یک پرنده دریایی سفید ساخته شده آنرا نمادی از صلح بدانید. این نماد در سراسر دنیا بین المللی شده و فردی با نام الینور کوئر Eleanor Coerr)) با نگاشتن کتابی با نام “ساداکو و هزار پرنده دریایی کاغذی” به این پیام عمومیت بخشیده است. این کتاب بازگو کننده سرنوشت دختری جوان با نام ساداکو است که از بازماندگان بمباران اتمی ژاپن توسط آمریکا در جنگ جهانی دوم بوده است. او در اثر قرارگیری در معرض تشعشعات رادیواکتیو صدمه دیده و در بستر بیماری قرار داشت. ساداکو پس از پایان جنگ به همراه دیگر بازماندگان هیروشیما در بیمارستان تحت درمان قرار گرفت اما پس از چند سال مجددا سرطان خون او عود کرد.
روزی یکی از دوستان او با در دست داشتن پرنده دریایی کاغذی و سفید رنگی به ملاقات او رفت. او از افسانه شفابخشی بیماران توسط این درنای کاغذی سفید برای ساداکو گفت و از او خواست هزار پرنده دریایی کاغذی بسازد، زیرا در این صورت از بستر بیماری خلاصی خواهد یافت. او ساخت پرنده را که کار چندان راحتی هم نبود به ساداکو آموخت و ساداکو پس از تبحر در ساخت اولین پرنده پیام آور سلامتی، با عزمی جزم به سراغ ساخت ۹۹۹ پرنده سفید دیگر خود رفت. او مصمم بود که آن پرندهها را بسازد و افسانه درناهای سفید را که ارمغان آورنده سلامتی برایش بود محقق سازد. ساداکو آنقدر در تصمیم خود راسخ بود که رفته رفته ساخت پرنده فکر بیماری را از او گرفت و آنچنان او را به خود مشغول ساخت که توجه پرستاران و بازدیدکنندگان بسیاری به او جلب شد. دیدن اشتیاق ساداکو همگان را بر آن داشت تا هر کاغذ سفیدی از مجله تا پاکت عکسهای رادیوگرافی را به دست او برسانند تا او بتواند ۱۰۰۰ پرنده سفید خوش یمن خود را بسازد.
علاقه سایر بیماران به ساخت اوریگامیهای او موجب شد تا ساختن را متوقف ساخته و شروع به آموزش اوریگامی به دیگر همدردان خود کند. جنگ او را به بستر بیماری کشانده بود و با ساخت پرنده دریایی میخواست به جهانیان بفهماند، هرچند جنگ مجال زندگی را از او گرفته ولی او کماکان خواستار صلح است تا شاید دیگر کودکی در آتش خشم جنگ اینگونه کودکیش نسوزد. او بر بال درناهای خود اینگونه مینوشت«من صلح را روی بال تو مینویسم تا تو به همه جهان پرواز کنی.» او توانست صد درنای کاغذی سفید بسازد و حالش به قدری بهبود یافت که از بیمارستان ترخیص شد و به خانه برگشت.
متاسفانه پس از مدتی بیماری ساداکو مجددا عود کرد و به حدی رو به وخامت گذاشت که او دیگر قادر به ساخت پرندههای خود نبود و با ۷۰۰ درنای کامل شده به کما رفت. او آرزوی دنیایی سراسر صلح و عاری از جنگ داشت اما با وجود اشتیاق بسیارش به ادامه زندگی سرانجام بیماری او را از پا در آورد. بدن بی جان ساداکو بر روی تخت بیمارستان قرار داشت در حالی که با چشمانی باز به درناهای سفید خود چشم دوخته بود، گویی که انگار هنوز هم به تحقق افسانه پرندگان صلح جوی خود امید داشت. هر چند دیگر ساداکو از دنیا رفته بود ولی کار او و پیام او همچنان نیمه تمام مانده بود. همکلاسیهایش برای اینکه نام ساداکو به سادگی از تاریخ حذف نگردد به ساخت درناهایش ادامه دادند. آنها ساخت درناهای کاغذی را آموختند و با ادامه راه او ۱۰۰۰ پرنده سفید صلح ساداکو را تمام کردند تا به رویای او تحقق بخشیده باشند.
حال که با سرگذشت اوریگامی آشنا شدید بهتر است با هم چند نمونه آموزش اوریگامی را هم ببینیم، تا در کنار بازگو کردن افسانه ژاپنی درناهای سفید برای فرزندتان چگونگی ساخت اوریگامی را هم به او آموزش دهید.
آموزش اوریگامی و چند نکته مهم که باید بدانید
اوریگامی را میتوان ارزانترین و در عین حال مهیجترین وسیله برای سرگرمی کودکان دانست. هرچند به تصور اغلب ما اوریگامیها دارای اشکالی به شدت ساده، ابتدائی و گاها پیش و پا افتاده هستند ولی سازههای جدیدی با هنر اوریگامی ساخته میشود که احیانا از دیدن آن متحیر خواهید شد. اوریگامیهایی که در این بخش آموزش آنرا برایتان قرار دادیم براساس طرحهای ساده و قابل اجرا برای همه انتخاب شده است. ساخت این چند اوریگامی ساده برای بچهها هم قابل انجام میباشد. قبل از آنکه به سراغ آموزش اوریگامی به صورت تصویری برویم چند قاعده مهم در ساخت آنها را به شما یادآور میشویم.
موضوعی که در وهله اول باید بدانید آن است که در هنگام تا دادن کاغذهایتان باید آنها را بر روی یک سطح صاف و سخت قرار دهید و در هر تایی که به کاغذ میدهید دقت بسیاری داشته باشید. هر تا علاوه بر صاف بودن باید فشرده نیز باشد و برای بهتر شدن اوریگامیتان با ناخن روی تاها خط بیاندازید. مورد آخر به کاغذ شما از نظر رنگ و میزان ضخامت باز میگردد، بسته به طرح انتخابیتان گاها باید از کاغذهایی با یارد بالاتر و در اصطلاح ضخیم تر استفاده کنید که به کاغذ اوریگامی معروف هستند. اولین سری آموزش اوریگامی را به حیوانات اختصاص دادیم، زیرا اوریگامی حیوانات مورد علاقه همگان است و در عین حال به عنوان یک اوریگامی ساده به شمار میرود.
آموزش اوریگامی ساده حیوانات
اوریگامی پرنده
اوریگامی فک دریایی
اوریگامی گربه
اوریگامی سگ
اوریگامی خرس
اوریگامی قورباغه
حسن ختام آموزش اوریگامی ساده را با آموزش اوریگامی قایق که برای اغلب ما نوستالژیک هم هست تمام میکنیم.
آموزش اوریگامی قایق
برای ادای دین به ساداکو و از آنجایی که حدس میزنیم بعد از خواندن داستان زندگی او شما هم علاقمند به ساخت اوریگامی درنا شدهاید آموزش آنرا برایتان آوردهایم. پس با این آموزش ساخت درنای سفید را به دستانتان بسپارید.
آموزش اوریگامی درنا سفید
آموزش مرحله به مرحله ساخت درنا به همراه توضیح
شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید ساخت اوریگامی تنها جنبه سرگرمی و تفریح ندارد بلکه میتوانید با آن بوک مارکهای بسیار زیبا هم درست کنید و به دوستان کتاب خوانتان هدیه دهید. در زیر ۲ نمونه اوریگامی ساده که کاربرد بوک مارک یا نشانک کتاب دارند را خواهید دید.
اگر با دیدن این بوک مارکهای زیبا هیجان زده شدید پس با دیدن آموزش اوریگامی قلب میتوانید باز هم بر خوشحالیتان بی افزایید. اوریگامی قلب هم میتواند به عنوان تزئین اتاق یا در کنار هدیه های شما قرار گیرد، سایر کاراییهای آن را مطمنا بعد از شروع ساخت آن پیدا خواهید کرد. برای ساخت اوریگامی قلب پیشنهاد میکنیم از کاغذ رنگی قرمز استفاده کنید .
فواید کاردستی اوریگامی بر رشد خلاقیت کودکان
برای یک کودک بسیار هیجان انگیز خواهد بود که از تا کردن کاغذی ساده به شکلهای مختلف دست یابد اما گذشته از هیجان این تا دادنها عاری از شکوفایی خلاقیت در او نخواهد بود. دنیای مدرن امروزی گذشته از دانش به آینده سازانی خلاق نیاز دارد و جالب است که یک اوریگامی ساده این کار را با چاشنی لذت برای کودک به ارمغان خواهد آورد. علاوه بر خلاقیت یکی از مهارتهای اصلی و مهمی که هر کودک باید دارا باشد مهارت دست ورزی و کار با دستانش است. شاید به همین خاطر است که از شما میخواهند تا از بستن بندهای کفش کودکتان اجتناب کنید، زیرا علاوه بر استقلال این مهارت مهم را هم در او تقویت خواهید کرد. فرق این دو موضوع در آن است که بستن کفش برای یک کودک ممکن است جذابیت زیادی نداشته باشد ولی این قاعده در خصوص یک اوریگامی ساده کاملا برعکس است و او با اشتیاق بسیاری این کار را انجام خواهد داد. زیرا اوریگامی یکی از محبوبترین سرگرمیها برای کودکان به شمار میروند و هر قدر ما از تا دادن کاغذ و ساخت اوریگامی لذت میبریم آنها چندین برابر بیشتر این لذت را تجربه میکنند.
اوریگامی امروزه به عنوان یک هنر در سراسر جهان شناخته میشود و کلاسهای آموزشی نیز در این راستا برگزار میشود که کودکان یکی از مخاطبان اصلی و پر و پا قرص آن هستند و از معدود کلاسهایی است که شما هم از حضور در آن در کنار فرزندتان لذت خواهید برد. نکته آخر آنکه این هنر تا جایی به رشد و بالندگی خود رسیده که همانطور که در عکسهای زیر میبینید دست کمی از سایر هنرهای تجمسی نداشته و در ایران و سایر کشورها انجمن اریگامی در حمایت از این هنر صلح جو و دوستار طبیعت تاسیس گردیده است. هر چند به انتهای متن رسیدیم ولی مطمنا این برای شما شروع داستان زیبای ساخت اوریگامیها و ورود به دنیای خوش رنگ و طرح این سازههای دلبرا خواهد بود. فراموش نکنید برای آرزوهایتان از ساخت درنای سفیذ کاغذی غافل نباشید و با هدیه دادن آنها به دوستانتان از افسانه ژاپنی یک هزار درنای شفا بخش بی نصیب نمانید.
آیا شما تا کنون ساخت اوریگامی را امتحان کردهاید ؟
کدام یک از آموزشهای قرار گرفته در متن را بیشتر دوست داشتید؟